Zrosty są to nieprawidłowe połączenia pomiędzy tkankami i narządami. Zrosty (adhezje) mogą być wrodzone lub nabyte.

Zrosty pooperacyjne, pozapalne i chorobowe, np. powstałe w wyniku endometriozy, to jedno z głównych powikłań w ginekologii będących przyczyną licznych dolegliwości oraz komplikacji prowadzących nawet do zagrożenia życia. Zrosty to także ważny problem w medycynie rozrodu.

Zrosty definiuje się jako patologiczne połączenie powierzchni tkanek w nieodpowiedniej lokalizacji.

Zrosty są nieprawidłowymi połączeniami pomiędzy tkankami i narządami. Powstają w odpowiedzi na podrażnienie otrzewnej w wyniku zabiegu operacyjnego lub zapalenia. Zrosty pooperacyjne występują po prawie wszystkich operacjach wykonywanych w obrębie jamy brzusznej i miednicy. Zrosty wewnątrzmaciczne powstają w wyniku zniszczenia prawidłowej struktury endometrium. Ich obecność najczęściej powiązana jest z poporodową lub wykonywaną po poronieniu instrumentalną kontrolą jamy macicy w trakcie zabiegu histeroskopii. Zrosty powstające w jamie macicy mogą mieć postać od powierzchownego włóknienia o małym nasileniu do zmian bardzo nasilonych obejmujących duże obszary, sięgających głęboko w błonę mięśniową (aż do całkowitego zamknięcia światła jamy macicy – zespół Ashermana).

Badania kliniczne procesu gojenia po leczeniu operacyjnym opisują, że u około 60–90% kobiet w konsekwencji zabiegów powstają nieprawidłowe zrosty pomiędzy tkankami i narządami wewnętrznymi.

Przecięcie chirurgiczne tkanek, usunięcie fragmentu lub całego narządu lub nawet podrażnienie otrzewnej poprzez jej otarcie powoduje uruchomienie kaskady procesu gojenia prowadzące do powstania skrzepu zamykającego naczynia krwionośne, odtworzenia połączeń między tkankami i regenerację nabłonków lub powstanie blizny.

W procesie tym bierze udział wiele czynników, takich jak: makrofagi, fibroblasty, interleukiny 1, cytokininy, które w konsekwencji powodują, że miejsce zranienia pokrywa się warstwą włóknika, zamykając uszkodzoną tkankę, i to jest efekt korzystny ratujący niekiedy nasze życie. Równolegle jednak włóknik może pokrywać sąsiadujące tkanki, powodując powstawanie nieprawidłowych połączeń między narządami i tkankami powodujących dolegliwości, a niekiedy i dysfunkcję prowadzącą nawet do zagrożenia życia.

Otrzewna (peritoneum) – cienka, gładka błona surowicza, która wyściela wnętrze i ściany jamy brzusznej i miednicy oraz pokrywa całkowicie lub częściowo położone w nich narządy.